Không phải họ kiêu hãnh như người tự đắc cho mình là con sông ở giữa bầy gà. Nhưng nếu cứ học hành thất bại mà không có nghề nào bỏ túi khi ra đời chạm những thực tế tôi sợ té vào trường hợp Đức Giê Su nói trong Phúc âm thư: cuốc đất thì không nổi mà ăn thì hổ ngươi. Cũng may cây dừa thấp cậu bị tức sơ rồi hết.
Nếu thiếu óc khiêm nhu và dè dặt họ có thể cao hứng cho các bậc lão thành là hũ lậu, các kẻ đương hoạt động là lầm đường, người đồng niên với họ là tư lự, giai cấp nhỏ hơn họ là ngây thơ. Có thể hiện tượng xuất tinh xảy ra sớm hơn 14, 15 tuổi tùy dân tộc, miền xứ nóng hay lạnh, hoàn cảnh xã hội thôn quê hay thị thành. Họ có lòng vàng, cần cho, lấy cho ngay không quảng cáo vàng thiệt, vàng rồng, vàng thượng thập gì cả.
Người ta đã nhân danh tự do, giao thiệp rộng, giải trí, học tập thiên nhiên mà giết hại bao tâm hồn trong trắng. Cái nạn lông ben cũng là cái nạn bạn trai rất khiếp. Lại thêm cái hàng rào tôn giáo, luân lý, pháp luật khiến người nam phải chung thủy với bạn trăm năm.
Ơû chợ có múa lân, gánh hát, bạn trai vẫn vác bộ mặt hề của mình đi coi cách vô tư. Bạn trai sống phong phú bằng giác quan lắm. Đọc mấy câu nầy của Đông Hồ khóc vợ ta có thể hình dung được con người đau khổ của bạn trai nửa đường gãy gánh hôn nhân .
Thưa em, cũng tại vì em, tại vì con chúng ta, vì dân tộc, nhân loại, mà tôi đã từ khước bao nhiêu cuộc trêu ghẹo lẳng lơ bị cám dỗ, bởi thú tính, bởi tuổi nông nỗi giữa thời đại hiểu yêu là giỡn với ái tình. Có lẽ họ vô ý, không đáng khen mấy, khi họ không thích lật lại những trang đời cũ đầy vết lem của người họ yêu, có lẽ vậy. Vì đó họ không thích người lớn hay chỉ điều khôn lẽ dại cho họ.
Nhưng khi muốn thu hút cặp mắt người đẹp thì họ tỉ mỉ kỹ lưỡng từng nếp áo, nếp quần. Hãy tưởng tượng giữa tim mình và tim bạn mình có sự trọng tài của Thượng đế là chúa tình yêu. Giáo dục đâu có ý nghĩa là chỉ biết tiêu cực trừ tật xấu.
Bạn trai ở thời hoa niên không tự đắc như Khuất Nguyên mà cho đời say hay đục cả. Tận gốc kẹt cõi lòng họ thấy thiếu một cái gì, cái gì đó không tên, không tuổi. Họ chưa biết ai là tri kỷ nhưng có tật coi ai cũng là tri âm.
Đến khi hay được miệng hùm nọc rắn thì thân liễu còn gì. Người già giặn đứng trước cái mương, thụt lùi lại vài bước không nhảy qua liền thì họ đả kích ngay là bạc nhược. Những bạn trai nầy ngủ thì chắc chắn chẳng những không ngon mà thân thể còn như gậy đánh.
Còn đa số bạn trai coi vui thú tình cảm là cái bàn đạp để bước ngay sang thú xác thịt nên họ có thể tìm cách đơn độc nhục lạc mà không cần sự trao đổi tâm hồn. Nhưng tôi thấy có vài phương pháp giúp ta qua các thử thách ấy mà tâm hồn được lợi. Nhưng chương trình kỳ cục có đâu trong cốt tủy họ cứ việc thỉnh thoảng thi hành.
Trong lãnh vực học hành, tuy không có trí tưởng tượng tự nhiên phong phú bằng bạn gái, bạn trai được luyện tập về tài năng nầy vẫn làm được những công trình văn hóa do óc tưởng tượng một cách khách quan. Bạn cứ để cho ngọn sóng tình dục xô đẩy thề sông hẹn biển. Có biết bao nhiêu trường hợp, người lớn tưởng bạn trai thiếu niên có mắt mà không thấy.