Họ phân tích tại vì muốn cho kẻ khác nghe điều mình nói là đúng hơn là có ý nghĩa thảo luận để đi đến chân lý. Bạn trai thân mến! Bạn thấy chưa, Đấng Quan phòng trong chương trình tình yêu bao la đã từ đời đời nghĩ đến giá trị của đời bạn. Thế mà khi viết những cánh thư tỏ niềm ái ân thì chẳng những lẹ như Kiều (vạch da cây vịnh bốn câu ba vần) mà còn đầy hình ảnh, màu sắc, văn chất, văn khí, đủ điều.
Nhiều lúc họ thành thực lắm nhưng vẫn không được tin bởi lẽ đơn sơ là vì bao lần trước vô tình nói lố những điều sai sự thật. Nhưng cái bầu khí của các người có cổng cửa lễ giáo, luân thường làm cho yên tĩnh. Có thứ bạn trai lỡ thời không chủ trương tuyệt đối ở độc thân.
Hay lối cho tiền bánh đứa ở của ông bà trong một gia đình giàu nói lên haitính khác nhau của nam và nữ. Tôi lại không dám đòi hỏi bạn tử đạo để bảo thủ lòng khiết bạch. Đừng nói những bạn trai thường, nói ngay hạng đê mạc ấy vẫn có lòng tự trọng.
Xin bạn lấy những tư tưởng ấy làm tiêu chuẩn sống cho đời mình khỏi hoang phí. Đến lúc hoa niên về dào dạt trong tâm hồn, tình cảm họ tăng cường độ. Nhưng dầu sao họ cũng là thành phần ta phải phục vụ.
Lên bàn họ ăn tẻ lặng, nói đôi điều cần thiết, ăn xong xuống cũng cách tẻ lặng. Là một hữu thể giàu lý trí, nhưng trong khi yêu, bạn trai ít dùng đủ khả năng nầy, thứ khả năng thường kém ở bạn gái mà lại được bạn gái coi như kim chỉ nam lúc gảy ngón đ àn tình như chúng ta sẽ nói sau. Chúng chỉ bổ ích đặc biệt cho kẻ thành nhân hay thanh niên từ 17 tuổi dĩ thượng.
Sự hợp tác sinh lý nầy cũng giống về bản chất ở con người. Bịnh thời đại đã làm bao nhiêu lương tâm bạn trai không còn biết phân biệt được lành dữ. Đời họ tôi thấy rất lên hương! Mà phải có tâm hồn cao cả anh dũng lắm mới làm được.
Ngay trong lãnh vực ái tình, người ta đừng tưởng người bạn trai không biết trọng danh dự. Bạn thấy lòng đơn giản của họ bị đánh cướp đi nhiều quá. Tôi thấy nền tiểu học nên nhất định luyện óc nhớ, nền trung học luyện trí hiểu mà đừng nên bắt học sinh học thuộc lòng và ở đại học hiểu là tối hệ rồi nhưng hiểu mà không nhớ thì cũng dốt.
Ngoài ra những trường hợp đó họ để ý mà làm thinh và lo chơi, lo làm những việc gì họ thích. Nhưng nguyên nhân là tại trong đường gân thớ thịt của họ có khuynh hướng thông truyền nòi giống, khuynh hướng mà tạo hóa khiến họ có. Mà suy nghĩ làm sao được khi trí năng của bạn trai chưa đầy đủ: nhất là khi họ chưa có kinh nghiệm khôn dại trên đời.
Ơû đây chúng ta khoan đặt lý tưởng của ái tình, đừng nói vấn đề luân lý, nghĩa là bảo ái tình phải thế nào, làm sao. Thế là họ có những tư tưởng dạy đời khitính trẻ bắt làm nghịch những điều họ nói. Lửa nhục tình lắm lúc cám dỗ họ tìm nhục lạc cho nhau bằng những sự đụng chạm không trong sạch.
Khi Thượng đế muốn đ àn ông trở nên những tạo hóa cộng lực với Ngươiø thì Người cho ái tình của họ có tính chất tích cực. Đây hai gương Têrêsa lúc chôn vùi đời xuân trẻ của mình trong Tu viện kín tự xưng là linh hồn nhỏ bé mà bây giờ ai cũng biết tiếng vì đã thành đại thánh. Mà nếu ta để tâm hồn chìm lặng trong mơ mộng không kềm hãm thì những khí lực phải tiêu ma, ý chí kiệt quệ.