Điển hình là tác phẩm Two New Sciences (Hai ngành khoa học mới) của Galileo chuyên luận nổi tiếng về sức mạnh của vật chất và về sự chuyển động. Lý trí là nguồn gốc sức mạnh giúp con người đưa ra ý kiến tán thành. Với đọc đồng chủ đề, chúng tôi đã sẵn sàng trả lời hai câu hỏi như thế về cuộc thảo luận.
Lúc này, có một điều rất đáng lưu tâm xảy ra. Gibbon cũng không có những thông tin thực tế nhất định về ảnh hưởng của sự sụp đổ thành Rome. Mọi điều chúng tôi đã nói trong chương này đều nhằm giúp bạn làm việc đó.
Điều này trái ngược với sự thật đã được chứng minh trong lịch sử chính trị. Bạn chỉ có thể đọc sách theo một cách duy nhất - tự đọc mà không cần sự trợ giúp nào từ bên ngoài. Bạn có thể viết ra giấy những nhận định cấu thành lập luận.
Cuốn Sách Đỏ của Mao Trạch Đông cũng có tính kinh điển như thế đối với một người cộng sản Trung Hoa trung thành. Bạn cũng không thể học được bất cứ một thói quen hay kỹ năng nào nếu bạn không làm theo các quy tắc. Chúng tôi nhận thấy rằng, các thuật ngữ trong truyện đều là tên các nhân vật và sự kiện.
Nói cách khác, ông đã dựa trên ngôn ngữ đời thường để truyền đạt ý tưởng của mình tới độc giả. Suy nghĩ chỉ là một phần của việc học. Dù thế, một bảng mục lục vẫn có thể có giá trị, và bạn nên đọc kỹ nó trước khi tiếp tục đọc phần còn lại của cuốn sách.
Người ta còn gọi cấp độ này là đọc so sánh. Một ông hoàng luôn làm người khác khiếp sợ, nếu không được mọi người yêu mến, ông ta sẽ cố tránh bị thù ghét; vì ông ta có thể chịu đựng rất giỏi việc người khác khếp sợ mà không căm ghét mình điều luôn xảy ra trừ phi ông ta không lấy của cải của thần dân và chiếm đoạt vợ của họ. Tiểu thuyết, kịch, truyện… đều sử dụng những yếu tố của các môn khoa học xã hội.
Qua đó, bạn có thể nắm được những nhận định chính. Những bất đồng này rất khó nhận biết và gần như không thể mô tả chúng bằng lý lẽ. Trên đây là tất cả những gì chúng tôi có thể nói về quan điểm chủ đạo trong một cuốn sách triết học.
Chúng ta có thể nhanh chóng đoán định các đề tài được đề cập, loại sách và các tác giả được tham khảo. Một trong số các nguyên nhân là do cách họ được dạy học đọc như thế nào lúc ban đầu gây nên. Ngay cả lúc đó, chúng tôi cũng không khuyến khích bạn sử dụng từ điển nếu đó là lần đầu bạn đọc một cuốn sách hay trừ phi các từ đó có vai trò quan trọng nhằm hiểu ý của người viết.
Chúng ta thường mặc định là tác giả cuốn sách chúng ta muốn đọc kỹ phải là người giỏi hơn ta, nhất là khi đó là một tác phẩm vĩ đại. Với những nhận định khoa học, cần phải làm các thí nghiệm để khẳng định hoặc chứng minh tính thực tế của nó. Nhưng như ta đã lưu ý trong Chương 2, các cấp độ đọc mang tính tích luỹ.
Khi đã có kinh nghiệm trong việc thống nhất thuật ngữ với tác giả, bạn sẽ có khả năng tự kiểm tra xem mình có thành công hay không. Nếu độc giả không hiểu cuốn sách đó, họ chỉ có một cách duy nhất là dựa vào các kinh nghiệm đặc biệt của bản thân. Aristotle là người luôn suy nghĩ rạch ròi, nhưng mức độ khó trong các tác phẩm còn tồn tại của ông khiến các học giả cho rằng chúng chính là những ghi chú cho các bài diễn thuyết, sách, hoặc là những ghi chú của chính Aristotle hay của một sinh viên nào đó ghi lại những lời dạy của thẩy mình.